Zmiany w podatku u źródła (WHT) obowiązujące od 1 stycznia 2022 r.

Wraz z ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tzw. „Polski Ład”) weszły w życie przepisy w zakresie nowego mechanizmu poboru podatku u źródła w przypadku niektórych należności („pay and refund”). Zmodyfikowane zostały również regulacje dotyczące certyfikatów rezydencji oraz rzeczywistego właściciela należności.

Mechanizm „pay and refund”

Przepisy w zakresie nowego mechanizmy poboru podatku u źródła pierwotnie miały obowiązywać od 1 stycznia 2019 r., jednakże ich wejście w życie było wielokrotnie odraczane. W ostatecznej formie, nowy mechanizm ma zastosowanie jedynie w przypadku spełnienia łącznie poniższych warunków:

1. transakcja zawierana jest pomiędzy podmiotami powiązanymi;
2. suma wypłat do określonego kontrahenta w ciągu roku podatkowego przekracza 2 mln złotych;
3. wypłacane należności mają charakter pasywny, tj. są to wypłaty z tytułu:

• odsetek, praw autorskich lub praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how);
• dywidend.

Mechanizm wprowadza obowiązek poboru przez płatnika, w momencie dokonania wypłaty, od nadwyżki  ponad kwotę 2 mln złotych podatku u źródła według stawki podstawowej (ustawowej). Różnica pomiędzy podatkiem pobranym, a wynikającym z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub z przepisów szczególnym będzie mogła zostać odzyskana przez płatnika dopiero w ramach procedury zwrotu.

W przypadku spełnienia warunków stosowania mechanizmu, zastosowanie standardowego sposobu poboru podatku u źródła (tj. preferencyjne stawki/zwolnienia w momencie wypłaty) możliwe jest jedynie w przypadku uzyskania opinii o stosowaniu zwolnienia lub złożeniu właściwego oświadczenia.

Kopia certyfikatu rezydencji może być wystarczająca niezależnie od wysokości wypłat

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2021 r., kopia certyfikatu rezydencji wystarczająca była jedynie w przypadku łącznego spełnienia poniższych warunków:

• należności wypłacane na rzecz tego samego podmiotu nie przekraczają łącznie 10 tys. rocznie;
• należności wypłacane są wyłącznie z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze;
• informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.

Od 1 stycznia 2022 r. miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych może zostać każdorazowo potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji – bez względu na wartość i kwalifikację wypłat – jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym. Zmianę tą należy ocenić jako bardzo korzystną i pozwalającą na pominięcie szeregu czynności o charakterze formalnym.

Definicja rzeczywistego właściciela należności (beneficial owner)

Definicja rzeczywistego właściciela (znajdująca zastosowanie nie tylko w stosunku do podatku u źródła, ale także w przypadku niektórych regulacji dotyczących cen transferowych) została doprecyzowana. Ustawodawca doprecyzował warunek wskazany w lit. c – zgodnie z obecnym brzmieniem, przy ocenie czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez ten podmiot w zakresie otrzymanej należności. Powyższy warunek w dalszym ciągu prowadzi do szeregu wątpliwości podatników, z uwagi na konieczność badania substratu majątkowego i osobowego odbiorców płatności. W naszej opinii zmiana ta ma w kontekście podatku u źródła charakter kosmetyczny, z uwagi na istnienie od 1 stycznia 2019 r. obowiązku dochowania przez płatnika należytej staranności przy weryfikacji stawki podatku u źródła, uzależnionego właśnie od charakteru i skali działalności podatnika.

Należyta staranność

Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2022 r. nie objęły swoim zakresem obowiązku dochowania należytej staranności przy weryfikacji warunków zastosowania preferencyjnej stawki podatku/zwolnienia wynikających z przepisów szczególnych lub właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Obowiązek taki istnieje od 1 stycznia 2019 r.

Mając na uwadze powyższe, rekomendowanym przez nas rozwiązaniem, pozwalającym na zredukowanie do minimum ryzyka sporu z organami podatkowymi jest posiadanie i każdorazowe stosowanie procedury należytej staranności w zakresie podatków dochodowych.

————

Foto: https://pixabay.com/