Obecnie funkcjonująca definicja pierwszego zasiedlenia jest efektem nowelizacji z dnia 1 września 2019 r. – zmiana była efektem wyroku TSUE w sprawie C-308/16 z dnia 16 listopada 2017 r., w którym Trybunał zakwestionował zgodność z przepisami art. 12 Dyrektywy 2006/112/WE wcześniej obowiązującej definicji. Usunięty został wówczas warunek oddania do użytkowania budynków, budowli lub ich części w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. W praktyce, konsekwencją zmiany jest możliwość dokonania pierwszego zasiedlenia przez podmiot, który wybudował nieruchomość – jeszcze przed jej zbyciem.
Sprawa, w której orzekał WSA w Warszawie dotyczyła wydanej przez Dyrektora KIS interpretacji indywidualnej w zakresie planowanej transakcji sprzedaży nieruchomości, nabytej przez sprzedającego w 2017 r. bezpośrednio od dewelopera (nabycie podlegało opodatkowaniu VAT). Nieruchomość została podzielona na lokale, przy czym jeden z wydzielonych lokali nie był w żaden sposób wykorzystywany, a część lokali została oddana do użytku na podstawie umów najmu zawartych w 2019 r. i 2020 r. W stosunku do przedmiotowych lokali wnioskodawca stał
na stanowisku, że w przypadku jednego z lokali w ogóle nie doszło do pierwszego zasiedlenia, natomiast w przypadku pozostałych lokali, od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres krótszy niż 2 lata – tym samym, ich zbycie podlegać będzie opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych. Na marginesie wskazać należy, że zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną sam podział nieruchomości na mniejsze lokale, co do zasady nie skutkuje wystąpieniem „ponownego pierwszego zasiedlenia” – nie dochodzi do wybudowania nowego obiektu.
W wydanej interpretacji indywidualnej Dyrektor KIS wskazał, że w przypadku wspomnianych lokali do pierwszego zasiedlenia doszło w momencie nabycia nieruchomości przez sprzedającego, tj. w 2017 r. i tym samym dostawa powinna podlegać zwolnieniu z VAT. Innego zdania był natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny, który przyznał rację wnioskodawcy i uchylił wspomnianą interpretację. Zdaniem sądu, pierwszym zasiedleniem jest rozpoczęcie procesu „konsumowania” budynku lub jego części, a więc właściwego używania budynku lub jego części (lokalu). Dopóki budynek lub lokal nie zaczną być używane w sposób dla nich przewidziany, nie dochodzi do pierwszego zasiedlenia. Mając na uwadze powyższe sąd uznał, że od momentu pierwszego zasiedlenia do momentu transakcji nie upłynęły 2 lata i tym samym zbycie przedmiotowych lokali podlega opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych.
Wyrok jest nieprawomocny.